صنایع دستی , مد و فشن

مد در اصل کلمه فرانسوی است که البته در انگلیسی هم کاربرد دارد. ریشه اصلی آن به لاتین و شاید قبل از آن به رم باستان باز می گردد.  این اصطلاح  در فارسی به آن چیزی که رایج و در جریان است گفته می شود .

مد در فارسی به معنای سلیقه , اسلوب , روش و شیوه  به کار می رود و در اصطلاح , روش و طریقهای موقتی است که بر اساس ذوق و سلیقه افراد یک جامعه و سبک زندگی مانند لباس پوشیدن , نوع آداب پذیرایی , معاشرت , تزیین , معماری , دکوراسیون خانه و مواردی از این دست  , شکل می گیرد . مد از ابتدای پیدایش بشر وجود داشته و نیاز به تغییر و عدم یکنواختی منشاء این اتفاق در تاریخ بشر بوده است .

در طول قرنها افراد و جوامع بشری از لباس و سایر متعلقاتشان به عنوان شکلی از ارتباط غیر کلامی استفاده می کردند و توسط آن خصوصیاتی از قبیل شغل , درجه و رتبه , جنسیت , طبقه اجتماعی , ثروت و دارایی و … را نشان می دادند .این موضوع تنها مربوط به پوشاک نمی شد بلکه حواهرات , سبکهای آرایش مو و آنچه که مربوط به هنر زیبایی شناختی می شد به این موضوع ارتباط پیدا می کرد . اینکه افراد جامعه چگونه و در چه زمانی از چه پوششی استفاده می کنند زمینه را برای تحقیقات در مورد یک جامعه و فرهنگ آن فراهم می کند .

با توجه به تعریفی که از مد و فشن ارائه شد در می یابیم که این مقولات اگر با اعتدال در جامعه ای پیش روند علاوه بر آنکه باعث آسیب نمی شود بلکه باعث پویایی و تحرک در جامعه نیز می شود به خصوص اگر فرهنگ جامعه تا حدی بالا رفته باشد که افراد از مد و طرحهای کشورشان الگو گرفته و نوع پوشش و متعلقات خود را با استفاده از محصولات داخلی و ساخته کشورشان تهیه نمایند . این موضوع در بسیاری از کشورها باعث ترقی و پیشرفت  شده است به طوری که تبدیل به سازندگان مد جهانی شده اند و از این طریق محصولات خود را به سایر کشورها صادر کرده اند و به تبع آن شکوفایی اقتصاد کشورشان را شاهد بوده اند.

حال با این توضیحات به جایگاه و اهمیت صنایع دستی و دست ساخته های خود پی میبریم که می تواند به طور مستقیم با ایجاد مد و فشن ارتباط داشته باشد . صنایع دستی به دلیل گستردگی محصولات خود از لباس و پوشاک گرفته تا انواع مصنوعات کاربردی و تزیینی که می توانند در بحث دکوراسیون استفاده شوند تا انواع بافته هایی که می توانند به عنوان زیرانداز , مفروش و … استفاده شوند . با چنین دیدگاهی در می یابیم که در ساخت صنایع دستی هیچ محدودیتی وجود ندارد و هر آنچه که در ذهن طراح باشد با بهترین کیفیت می تواند توسط هنرمندان و صنعتگران ساخته شود.

یکی از مثالهایی که می تواند به خوبی این موضوع را روشن نماید استفاده از پارچه های باتیک و چاپ دستی در طراحی لباس است . متفاوت بودن پارچه برای طراحان لباس که به دنبال طراحیهای خاص و منحصر به فرد در لباسهای خود هستند می تواند بهترین شاخص متفاوت بودن باشد . تکنیکهای مختلف چاپ بر روی پارچه مثل باتیک این امکان را به طراح می دهد تا ذهنیات خود را به بهترین شکل به ظهور رساند و دیگر برای طراحیهای خود محدود به پارچه های موجود در بازار نباشد . این مثال به طور واضح جایگاه دست ساخته ها را طراحی مد و فشن مشخص می نماید.

ازدیگر نکاتی که می توان به آن پرداخت ایجاد مد توسط صنایع دستی است . صنایع دستی و دست ساخته ها از آنجاییکه خود جایگاه خاص و ارزشمندی دارند و باعث ایجاد حس متفاوت و خاص بودن در استفاده کننده از آنها ایجاد می کنند , خود به عنوان عاملی مد ساز در جامعه جایگاهی مهم و قابل بحث و بررسی دارد . البته این موضوع وابسطه به ایجاد طراحیهای خاص و متفاوتی است که باید با سرعت و در بازه های زمانی کوتاه ایجاد شود تا کاربران بتوانند حس تنوع طلبی خود را ارضاء نمایند و مجبور نباشند تا مدتهای طولانی از یک طرح ثابت استفاده کنند که به طور قطع اگر این موضوع اتفاق نیفتد باعث شکست و دلزدگی در مصرف کننده می شود. اتفاقی که در طول سالها در خصوص صنایع دستی در کشورمان افتاد و باعث شد ذهنیت افراد نسبت به صنایع دستی به عنوان کالایی  سنتی و قدیمی شکل گیرد .

خوشبختانه امروزه با حضور هنرمندان جوان و خلاق در زمینه تولید صنایع دستی و دست ساخته ها , شاهد به روز شدن این محصولات هستیم که از تنوع و خلاقیت بالایی در طراحیها برخوردار هستند . استفاده جوانان از این محصولات در داخل کشور باعث می شود استفاده از آنها به شکل مد در آید و با کمک وسایل ارتباط جمعی این طرحها و کالاها به سایر کشورها نیز صادر شود .

با توجه به آنچه که از فواید تولید مد در داخل کشور گفته شد مانند کمک به اقتصاد تولید داخلی , افزایش صادرات و ارز آوری , کاهش واردات محصولات بی کیفیت خارجی , ایجاد فرهنگ و حفظ اصالت ایرانی برای ایرانی , انتشار فرهنگ و اصالت ایران به سایر کشورها و به تبع آن منافع بسیار در بحثهای اقتصادی و سیاسی و بسیاری موارد دیگر , امید است دست اندرکاران این بخش در بخشهای دولتی و خصوصی بیش از پیش به این صنعت توجه نموده و باعث رشد روز افزون آن گردند.