آموزش ساده سفالگری

در دورانی که به آموزش سفالگری مشغول بودم با بسیاری از هنرجویان آشنا شدم که تصورشان از سفال و سفالگری کاری پیچیده و مشکل بود ولی زمانیکه با استفاده از راههای ساده توانستند کتیبه های سفالی بسازند و یا بوسیله چرخ سفالگری ظروف سفالی ساده ای ساختند , تصوری که از سختی این کار داشتند در ذهنشان از بین رفت.

یک علاقمند به سفالگری در وهله اول باید عاشق گل باشد . این ماده دوست داشتنی از آنجائیکه به روایتهای گوناگون ماده سازنده بدن انسان بوده است , سازگاری عجیبی با ما دارد . ورز دادن گل که اولین مرحله از کار سفالگری است مانند نوازشی است که شما با عشق آن را انجام می دهید . ورز دادن با کف دست انجام می شود به طوری که گل را بر روی یک سطح به سمت جلو ماساژ می دهید . این حرکت را چندین بار انجام دهید تا گل کاملا به شکل یکنواخت در آید . اگر گل شما رطوبت زیادی دارد و کمی خیس است می توانید این ورز را بر روی روزنامه انجام دهید تا گل آب اضافه خود را از دست بدهد و اگر گل شما  خشک است در حین ورز دادن به آن کمی آب اضافه کنید .

این گل در حال حاضر آماده است تا شما از آن در ساخت کتیبه و یا کار با چرخ استفاده کنید . از آنجاییکه علاقه شخصی من به کار با چرخ است اول این کار را برایتان توضیح می دهم .

گل ورز داده شده خود را به شکل کله قندی در آورید , اصطلاحا به این گل چونه گفته می شود . آن را در مرکز صفحه چرخ خود قرار دهید. بر روی صفحه گردان چرخ سفالگری شما حلقه هایی وجود دارد که از مرکز به سمت بیرون دایره وار رسم شده اند . پس از قرار دادن گل در مرکز صفحه دستگاه را روشن کنید . اگر دستگاه شما دارای دور متغییر است می توانید آن را بر روی سرعتی تنظیم کنید که کار با آن برای شما ساده تر است , معمولا برای افرادی که تازه کار هستند دورهای پایین تر مانند ۷۰ دور در دقیقه مناسب تر است .

حال کمی دست خود را خیس کنید و گل را با دو دست گرفته و از قسمت پایین کمی فشار بدهید در این حالت چونه گل شما به شکل استوانه در می آید , این اتفاق خوبی است چرا که نشان می دهد شما این کار را به درستی انجام داده اید . حالا این استوانه را از قسمت بالا کمی به سمت جلو کج کنید , با گردش گل در حول محور خود و حرکتی که شما همزمان بر روی گل انجام داده اید , چونه گل به سمت پایین حرکت می کند و کوچک می شود و حجم آن در پهنا افزایش می یابد . این کار را چندین بار انجام دهید چرا که باعث می شود هر گونه هوایی که در گل شما باقی مانده است نیز خارج شود .

حال نوبت به  سنتر کردن می رسد , یک دست خود را در داخل شکم خود نگه دارید طوری که حرکت نکند , سپس این دست را در کنار چونه گل قرار داده و به آرامی فشار دهید . با چرخش صفحه چرخ و ثابت قرار گرفتن دست شما , گل کاملا در مرکز صفحه قرار می گیرد و به اصطلاح سنتر می شود .

حال گل آماده است تا شما داخل آن را خالی کرده و شکل دهید . در تمام مراحل کار با گل دست شما باید مرطوب باشد البته مراقب باشید که میزان آب از حد تعادل بیشتر نشود چرا که باعث می شود گل شل شده و به راحتی دفرمه شود .

با انگشت خود کمی به مرکز گل فشار آورید تا خالی شود , سپس این کار را با دوانگشت شصت خود در دو جهت مخالف و به سمت بیرون حرکت دهید تا داخل گل به طور کامل خالی شود . مراقب باشید در کف چونه کمی گل باقی بماند و سوراخ نشود . حال شما حجم توخالی  دارید که باید آن را به سمت بالا بکشید و به شکل استوانه ای در آورید که ضخامتی مناسب داشته باشد . برای این منظور یک دست خود را بر روی جداره بیرونی قرار داده و ۴ انگشت از دست دیگر خود را داخل استوانه قرار دهید و به آرامی گل اضافه  را به سمت بالا بکشید , این کار باعث می شود تا شما استوانه ای تو خالی و با ضخامت یکسان داشته باشید .

حال شما مراحل مشکل را انجام داده اید و قسمت ساده کار این است که به استوانه خود شکل مورد نظر را بدهید . برای این کار دست خود را داخل استوانه قرار می دهید و با کمی فشار در هر قسمت از استوانه به آن شکل می دهید و این کار باعث می شود تا شکل و فرم مورد نظر شما ساخته شود .

سعی کنید این کار را به شکل یک بازی انجام دهید و با ایجاد فرمهای مختلف با این روش آشنا شوید و از آن لذت ببرید . از اینکه کارتان خراب شود اصلا نگران و ناراحت نباشید , همه سفالگران این مراحل را طی کرده اند چرا که مهارتها با تجربه به دست می آیند . زمانیکه احساس کردید کاری را که ساخته اید دوست دارید و تمایل به نگهداری آن دارید می توانید با استفاده از یک نخ و کشیدن آن در قسمت زیرین کار آن را از گل باقیمانده در کف کار جدا کنید . به آرامی حجم ساخته شده را با انگشتان خود بر داشته و روی صفحه ای قرار دهید تا با گذشت چند ساعتی کار کمی خود را بگیرد و اصطلاحا چرمینه شود . پس از آن بر روی کار یک کیسه بکشید تا با گذشت چند روز کار به آرامی و به طور کامل خشک شود سپس می توانید آن را در کوره پخت سفال بپزید . حالا شما حجم سفالی دارید که خودتان ساخته اید و می توانید از آن لذت ببرید .